Сусветная арганізацыя аховы здароўя

Сусветная арганізацыя аховы здароўя (СААЗ) — спецыялізаваная ўстанова ААН, якая з'яўляецца накіроўваючай і каардынуючай інстанцыяй у галіне аховы здароўя ў рамках сістэмы ААН. Заснавана 7 красавіка 1948 года. Рэспубліка Беларусь з'яўляецца адной з краін-заснавальнікаў СААЗ.

Кіруючыя органы СААЗ:

• Сусветная асамблея аховы здароўя — вышэйшы орган СААЗ, які прымае рашэнні. Галоўная функцыя Асамблеі заключаецца ў вызначэнні агульных палітычных кірункаў дзейнасці СААЗ. Асамблея прызначае Генеральнага дырэктара, кантралюе фінансавую палітыку Арганізацыі, разглядае і сцвярджае праграмны бюджэт. Сесіі Асамблеі праводзяцца штогод (май, г.Жэнева), у іх працы бяруць удзел дэлегацыі з усіх 194 дзяржаў-членаў СААЗ;

• Выканаўчы камітэт складаецца з 34 членаў, якія выбіраюцца тэрмінам на тры гады. Асноўнымі функцыямі Выканаўчага камітэта з'яўляюцца правядзенне ў жыццё рашэнняў і палітыкі Асамблеі аховы здароўя, аказанне ёй кансультатыўнай дапамогі і агульнае садзейнічанне яе працы. Сесіі Камітэта праводзяцца двойчы ў год, у студзені і маі.

Штаб-кватэра СААЗ размешчана ў г.Жэневе, Швейцарыя. У структуру СААЗ ўваходзяць 147 краінавых і 6 рэгіянальных бюро.

Генеральным дырэктарам СААЗ з 2017 год з'яўляецца прадстаўнік Эфіопіі Тэдрас Адханом Гебрэйесус.

Дзейнасць СААЗ ў еўрапейскім рэгіёне (у яго ўваходзяць 53 дзяржавы-члена) каардынуе Еўрапейскае рэгіянальнае бюро, знаходзіцца ў г.Капенгагене (Данія). З 2019 года яго дырэктарам з'яўляецца прадстаўнік Бельгіі Ханс Клюге.

З 1994 г. у Беларусі (г. Мінск) функцыянуе краінавае бюро СААЗ.

Прававымі асновамі супрацоўніцтва Беларусі з СААЗ з'яўляюцца:

• базавае Пагадненне паміж Урадам Рэспублікі Беларусь і Сусветнай арганізацыяй аховы здароўя аб усталяванні тэхнічнага кансультатыўнага супрацоўніцтва ад 20 мая 1999 году;

• двухгадовы планы супрацоўніцтва (ДПС) паміж Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь і Еўрапейскім рэгіянальным бюро СААЗ. У цяперашні час ажыццяўляецца рэалізацыя двухгадовага плана супрацоўніцтва паміж Еўрабюро СААЗ і Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь на 2020-2021 гг.

Беларусь прымае ўдзел у ключавых штогадовых мерапрыемствах СААЗ: сесіях Сусветнай асамблеі аховы здароўя, Выканаўчага камітэта СААЗ Еўрапейскага рэгіянальнага камітэта СААЗ.

Прыярытэтнымі напрамкамі супрацоўніцтва Беларусі з СААЗ вызначаны:

• ўмацаванне сістэмы аховы здароўя;

• пашырэнне эпіднагляду;

• прафілактыка і лячэнне асноўных неінфекцыйных захворванняў;

• удасканаленне магчымасцяў сістэмы аховы здароўя па эпіднагляду і барацьбе з інфекцыйнымі захворваннямі;

• прафілактыка і лячэнне ВІЧ / СНІД і туберкулёзу.

Рэспубліка Беларусь прымала актыўны ўдзел у распрацоўцы аднаго іх асноўных праграмных дакументаў міжнароднай арганізацыі — 13-й Агульнай праграмы работы СААЗ на 2019-2023 гг., адстойваючы інтарэсы дзяржаў з сярэднім узроўнем даходу ў кантэксце прыцягнення інструментаў СААЗ, у тым ліку фінансавага характару, у Беларусь . Пры гэтым асноўны акцэнт зроблены на пытаннях прафілактыкі асноўных фактараў рызыкі, якія спрыяюць распаўсюджванню неінфекцыйных захворванняў як асноўных пагроз беларускай сістэме аховы здароўя.

COVID-19.

Рэспубліка Беларусь ажыццяўляе актыўнае ўзаемадзеянне з СААЗ, уключаючы яе краінавае і рэгіянальнае бюро, у рамках рэалізацыі мер па барацьбе з пандэміяй COVID-19.

Па запрашэнні беларускага боку з 8 па 11 красавіка 2020 у Беларусі працавала місія СААЗ па ацэнцы мер, якія прымаюцца па барацьбе з новым каранавірусам. У межах гэтага візіту эксперты міжнароднай арганізацыі наведалі ўстановы аховы здароўя Мінска, Мінскай і Віцебскай абласцей.

Па выніках місіі Сусветная арганізацыя аховы здароўя вітала прынятыя Беларуссю меры па барацьбе з COVID-19, прадставіўшы некаторыя рэкамендацый па нарошчванню намаганняў у гэтай галіне. Кіраўнік місіі СААЗ Патрык О'Конар адзначыў такія важныя меры, як лабараторнае тэставанне патэнцыйных выпадкаў, адсочванне кантактаў і ізаляцыя людзей з пацверджаным каранавірусам, забеспячэнне карантыну ў дачыненні да кантактных асоб і тых, хто патэнцыйна мог быць схільны вірусу.

Сусветная Асамблея аховы здароўя.

18-19 мая 2020 г. упершыню ў фармаце відэаканферэнцыі і са скарочаным парадкам дня адбылася 73-я Сусветная асамблея аховы здароўя (САЗ73). Асноўнай тэмай мерапрыемства стала пандэмія COVID-19. Дэлегацыю Рэспублікі Беларусь на Асамблеі ўзначаліў Міністр аховы здароўя В.С. Каранік.

Даведачна: традыцыйна сесіі САЗ праходзіць на працягу 7-8 дзён, у іх, як правіла, прымаюць удзел каля 4000 дэлегатаў з 194 дзяржаў-членаў СААЗ, партнёрскіх арганізацый і прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасці.

Міністр аховы здароўя Рэспублікі Беларусь В.С. Каранік выступіў у агульнай дыскусіі. У сваім выступе ён выклаў агульнае бачанне Беларусі датычна сітуацыі, звязанай з распаўсюджваннем каранавіруснай інфекцыі ў свеце. Кіраўнік Міністэрства аховы здароўя таксама прадставіў інфармацыю аб канкрэтных падыходах Беларусі па барацьбе з пандэміяй.

Асноўным вынікам 73-й Асамблеі стала прыняцце рэзалюцыі па тэме COVID-19, прапанаванай Еўрасаюзам. Беларусь далучылася да дадзенага дакумента ў якасці суаўтара, прыняўшы актыўны ўдзел у яго падрыхтоўцы.

Асноўнымі тэзісамі выступленняў удзельнікаў 73-й САЗ сталі: умацаванне нацыянальных і глабальнай сістэм аховы здароўя ў кантэксце пандэміі COVID-19; перагляд планаў фінансавання дадзенага сектара ў бок павелічэння; аб'яднанне намаганняў краін па распрацоўцы даступных вакцын, сродкаў дыягностыкі і лячэння супраць COVID-19. У заявах кіраўнікоў краін-членаў СААЗ адзначана вядучая роля гэтай міжнароднай арганізацыі ў адказных мерах на пандэмію, пазначана патрэба сусветнай супольнасці ў навуковых ведах ў галіне аховы здароўя ў цэлым і па тэме пандэміі, у прыватнасці.

Плануецца, што 73-я САЗ адновіць сваю працу ў рамках агульнага парадку дня ў лістападзе 2020.

 Рамачная канвенцыя СААЗ па барацьбе супраць тытуню.

Першай міжнароднай дамовай ў галіне аховы здароўя, заключанай пад эгідай СААЗ з'яўляецца Рамачная канвенцыя па барацьбе супраць тытуню (РКБТ СААЗ), прынятая ў 2003 годзе, якая аб'ядноўвае ў сабе самыя важныя напрамкі барацьбы супраць тытуню ў свеце, з удзелам 180 Бакоў (краіны (і Еўрапейскі саюз ), якія афіцыйна далучыліся да дамовы).

Рэспубліка Беларусь ратыфікавала РКБТ СААЗ у 2005 годзе.

Галоўным органам РКБТ з'яўляецца Канферэнцыя Бакоў, пасяджэнні якой праходзяць адзін раз у два гады.

У рамках Рамачнай канвенцыі СААЗ па барацьбе супраць тытуню ў 2012 г. прыняты Пратакол аб ліквідацыі незаконнага гандлю тытунёвымі вырабамі. Рэспубліка Беларусь не з'яўляецца яго удзельнікам.

Каардынатарам дзейнасці па рэалізацыі РКБТ ў Рэспубліцы Беларусь з'яўляецца Міністэрства аховы здароўя. Для каардынацыі працы краін-удзельніц РКБТ заснаваны Сакратарыят Канвенцыі, які знаходзіцца ў Жэневе.

У верасні 2015 года ў Мінску па запрашэнні Урада Рэспублікі Беларусь міжнародная каманда ў складзе прадстаўнікоў Сакратарыята РКБТ, Дэпартамента СААЗ аб папярэджанні неінфекцыйных захворванняў і Праграмы развіцця Арганізацыі Аб'яднаных Нацый (ПРААН) правяла місію па ацэнцы патрэбаў для рэалізацыі РКБТ СААЗ. Па выніках дадзенага мерапрыемства міжнароднымі экспертамі адзначаны прагрэс у ажыццяўленні Канвенцыі, а таксама выказаны некаторыя рэкамендацыі, звязаныя з прыцягненнем дадатковых рэсурсаў для правядзення мерапрыемстваў па барацьбе супраць тытуню.

1-6 кастрычніка 2018 гадоў ў Жэневе адбылася восьмая сесія Канферэнцыі Бакоў РКБТ СААЗ. У мерапрыемстве ўзялі ўдзел 148 дэлегацый, у тым ліку прадстаўнікоў устаноў ААН, іншых міжурадавых арганізацый і грамадзянскай супольнасці, усяго 1200 удзельнікаў.

У ліку найважнейшых пытанняў парадку дня абмяркоўваліся:

• рэклама, стымуляванне продажу і спонсарства тытунёвых вырабаў: выява тытуню ў забаўляльнай прадукцыі сродкаў масавай інфармацыі;

• рэгуляванне складу тытунёвых вырабаў і раскрыцця складу тытунёвых вырабаў, уключаючы тытунёвыя вырабы для вадзяных трубак, бяздымныя тытунёвыя вырабы і вырабы з нагрэтага тытуню;

• меры рэгулявання ў адносінах электронных сістэм дастаўкі нікаціну (ЭСДН) і электронных сістэм дастаўкі прадуктаў, якія не з'яўляюцца нікацінам (ЭСДПН).

8-10 кастрычніка 2018 гадоў ў Жэневе адбылася першая сесія Нарады Бакоў Пратакола аб ліквідацыі незаконнага гандлю тытунёвымі вырабамі Рамачнай канвенцыі СААЗ па барацьбе супраць тытуню (далей — СС1). У сесіі прынялі ўдзел 44 дзяржаў-бакоў Пратакола і 56 дзяржаў, якія не з'яўляюцца Бакамі, разам з прадстаўнікамі грамадзянскай супольнасці і міжурадавых арганізацый. Дэлегацыя Беларусі прыняла ўдзел у гэтым мерапрыемстве ў якасці назіральніка.

У сувязі з пандэміі COVID-19 і яе уздзеяннем на правядзенне глабальных канферэнцый, Сакратарыятам РКБТ прынята рашэнне аб пераносе дзевятай сесіі Канферэнцыі Бакоў (КС9) РКБТ СААЗ і другой сесіі Нарады Бакоў Пратакола аб ліквідацыі незаконнага гандлю тытунёвымі вырабамі (СС2), раней запланаваных на лістапад 2020 года, на 8-13 лістапада 2021 г. (КС9) і 15-17 лістапада 2021 г. (СС2) адпаведна. Абодва мерапрыемствы пройдуць у Гаазе (Нідэрланды).